WHAT A DILEMMA!!!

Everyday I sleep with a hope of making my tomorrow better. But what? Suddenly I get up in the morning and start again the age-old routine. For an hour or so, I carry on with the monologue. Tired of all these now. How long am I going to continue this—the same trend, the same style, the morning self-analyzation making my head blow up for rest of the day?

Also, the environment does not permit me to move ahead. Today, when I was opening the Linguistics, the tough book, thinking to go over it by the time it is already too late, there was a sweet melody of the carpenter’s saw going on outside. Why had he to start his work so early in the morning, when I had a holiday and had a desire to read? It is already hard for me to concentrate, and besides…

There are so many things going on inside the head at a time; a gift to the modern men, the fragmented thoughts and the distresses. It seems as if they are going to explode soon. Too difficult time for them at the present. I wonder what we are created for. How to adjust in such a corrupt world? A modern man is full of frustrations. A miserable man. I think the very word ‘miserable’ suits before every ‘man.’ Since everything is dynamic, the old terms are also to be neo-made—a demand of time.

Look at his misery. After he is born, is educated to become a good individual. Some are lucky enough to be granted education while some not. However, the goal remains the same for all, to become good. He has various obstacles which he faces and overcomes. Then the next one emerges. The process repeats. But, how long? For how long is the nature and fate going to examine him? Until the energy extinguishes? Until he is sick and tired or what? Life is a bouquet of unanswered questions. I think so, and that is the truth whether you agree or not.

I want to write. I am doing now. I want to sing. I took a leave suddenly in my singing classes. I want to work. Today is a holiday. I want to study well. Thanks God! It is a holiday again. Just now, I killed a mosquito. It died by the time I patted and saw it fall down on the bedsheet. I am the same mosquito, weak and completely helpless. What a life to live! I do not want this life. However, it is not in my power to get or not get what I like. A complete puppet! How miserable! And that is not what I desire for, a miserable one. I have hundreds of wishes. I am a human being. So that is the innate quality a man has. How can he be born free of desires? He would be God then. I am just wondering why we be created desirous and still never be provided for. Man would be well satisfied if any of his desires was fulfilled. Not even that! Oh, modern men, I pity you.

It is really difficult to live with corrupt people, especially when the situation aggravates and nothing is in our hand. I wonder why God creates them and for what reason. Just take a brief look at a man. He works so hard, is busy from the time he gets up until the night. Tired with the entire hectic schedule, wants to rest a bit. Returns home and finds everything out of order.

Really, we are the mere puppets in the grip of whosoever is in super power. Okay, we compromised we cannot get all the desires fulfilled. It is impossible, okay. We are fool too according to Bonaparte. Agreed! But again! The efforts the man puts forth are of no use at all. With great struggle, with a hope of a better tomorrow, he reaches to a certain height, falls down a little (as the road is somewhat slippery), again gains strength enough to climb up, reaches to a greater height then. But he is not a single man to reach there. When started, there were many with him. They were weak and had no hope. So, he left them all and reached to the altitude. They, in fact, could not reach the least height. He has many competitors wanting to move towards the apex, the same goal. But what a dilemma! Instead of making themselves strong enough to reach their destination, they aim at throwing their colleagues to the base. They grab his neck and throw him to the muddy pond below the base from where getting out solely depends upon his power and ability. He might even become paralyzed or disabled as a result of the shock. Anyway, if he was mentally prepared for it before starting to climb and had a solution for something like this, it would not be much of a problem. If not, then there is.

Why does it always rain on the feeble ones? I have heard God sees the truth but waits, but for how long? Until the death? The Almighty might know. I do not. We people live in such hope that it would turn out okay soon, and the life ends up with that hope ever unfulfilled. Is he the only person in this world? Why should he work so hard when the rest are happy sleeping and least bothered about anything? All the Neros there and he, the Hercules. Is the responsibility just for him? What for should he suffer if no one has feeling of responsibility? If no one supports him, rather helps him, or at least not disturbs him or not become a hindrance, what value has life for him?

Often people say life is beautiful if we know the tips to live well. But, when there is no one to accompany him, share him, support him, comfort him, caress him, what is the meaning? I say what?

Most of us become blind when reaching our goal. This article is just for those who have desire of becoming something or doing something meaningful to the world so that even after death they are alive in the memories of mankind.

January 2006

नेपाली अनुवाद "अभाव के हो ?"

अभाव के हो तिमी मलाई सोध्छौ ? सुन । म तिम्रो नजिकै छु , डुङडुङती गन्हाउने दाँत र एउटा गतिलो भित्री लुगा विना ।

फोहरी र गन्धपुरी । म भन्छु ,सुन । कुनै सहानुभूति विना सुन । म तिम्रो सहानुभूति प्रयोग गर्न सक्दिन । बुझेर सुन । आफूलाई मेरो फोहर, च्यातिएको नमिल्दो जुत्तामा राख, अनि सुन ।

गरिवी भनेको प्रत्येक बिहान फोहोर र रोगीको टाटैटाटाको ओछ्यानबाट उठ्नु हो । तन्नाहरुले धेरै वर्ष अघिदेखि नै थाङ्नाको काम गर्दै आएका छन् । गरिवी कहिल्यै नछुट्ने गन्धसँग बाँच्नु हो । पिसाब, अमिलो दूध र बासी सडेको खानेकुरा जुन कहिलेकाहीं डढेको प्याजसँगै मिसिएर आउँछ, त्यही गन्ध हो यो । प्याजहरु केही सस्ता हुन्छन् । तिमीले यो गन्ध सुँघेको भए त्यो कसरी आयो तिमीलाई थाहा थिएन होला । यो सार्वजनिक शौचालयको गन्ध हो । रातको लामो अँध्यारो बाटोमा हिंड्न नसक्ने साना केटाकेटीहरुको गन्ध हो यो । वर्षौं देखि दुर्घटनामा परेका ओछ्यानहरुको गन्ध हो यो । स्टोभ बिग्रिएकोले फाटेको दूधको गन्ध हो यो । फेरि यसलाई बनाउन पैसा चाहिन्छ । यो कुहिएको फोहोरको गन्ध हो, मैले यसलाई गाड्न सक्थें तर स्यावेल खोइ ? स्यावेल किन्न पैसा चाहिन्छ ।

दरिद्रता भनेको थकित हुनु हो । म सधैं नै थकित भएको छु । अस्पतालमा मेरो अन्तिम बच्चा हुँदा उनीहरुले भनेका थिए मलाई रगतको कमी भयो रे, पोषिलो खाना र राम्रो स्याहारसुसारको कमीले गर्दा । अनि मेरो अपरेशन गर्नुपर्छ रे, म चुपचाप सुनिरहें । गरिवहरु सध्रैं चुपचाप रहन्छन् । उनीहरु सधैं सुन्छन् । भिटामिन चक्की, खाना वा औषधिको लागि पैसा छैन –अहँ कहिल्यै भन्दैनन् । अपरेशनको सोच नै भयानक हुन्छ र यति धेरै भयानक हुन्छ कि यसको आँट गर्नु मात्र पनि हाँस्यास्पद हुन्थ्यो । मेरा लालावालाको रेखदेख कसले गर्छ ? अपरेशनबाट पूर्णतया निको हुन धेरै समय लाग्छ । मेरा ३ छोराछोरी छन् । अस्तिनै मैले जागिर खाँदा जब उनीहरुलाई मूमासँग छोडेको थिएँ, घर फर्कंदा कान्छीको मुखभरि झंगा भन्किएको र उसको थाङ्ना म गएदेखि नफेरिएको भेटें । जब सुकेको थाङना निकालें, स–साना छालाका टुक्राहरु पनि सँगै आए। माइलोचाहिं फुटेको गिलासको तीखो टुक्रोसँग खेलिरहेको थियो । अनि मेरो जेठोचाहिं पोखरीको छेउमा एक्लै खेल्दैथियो । महिनामा १५०० रुपियाँ कमाउँथें, अनि तीनैजनालाई राम्रो स्कूलमा राख्न १००० रुपियाँ लाग्छ । मैले जागीर छोडें ।

गरिवी मैलो हो । तिमी आफ्नो सफा घरबाट सफा लुगामा निस्केर भन्छौ, 'जोसुकै पनि सफा हुन सक्छ ।' विना पैसाको घर चलनको बारेमा म तिमीलाई बताउँछु । खानाको लागि म केटाकेटीलाई तरकारी अचार विनाको ढिंडो वा रोटी दिन्छु । यसो गर्दा धेरै भाँडा लाग्दैन । जति लाग्छ, त्यसलाई चीसो पानीमा साबुन विना नै धुन्छु । सस्तोभन्दा सस्तो साबुन पनि बच्चाको थाङना धुन जोगाउनुपर्छ । मेरा हातहरु हेर त – कति फुटेका र सुन्निएका छन् ! एकचोटि मैले २ महिनासम्म बचत गरें – मेरा हात र बच्चाको पासेको घाउमा लगाउन भ्यासलिनको बट्टा किन्न भनेर । चाहिनेजति जम्मा भएपछि किन्न जाँदा त्यसको भाउ ५० रुपियाँले बढिसकेछ । कान्छी र मैले सास्ती खेपिरह्यौं । मेरा फुटेका खस्रा हातहरु चीसो पानी र कडा साबुनमा डुबाउन सक्छु कि सक्दिन भनेर मैले दिनहुँ सोच्नुपर्छ । तर तिमी भन्छौ चीसो पानी नै किन ? इन्धनको पैसा लाग्छ । तिमीले दाउरा बाल्यौ भने पैसा चाहिन्छ । बिजुली बाल्यौ भने पैसा लाग्छ । तातो पानी विलास हो । मसँग विलास छैन । मलाई थाहा मेरो वास्तविक उमेर भनें भने तिमी तीनछक पर्छौ । म एकदमै बूढी देखिन्छु । लुगा धुने ठाउँमा दिनहुँ मेरो ढाड यति धेरै बांगिन्छ कि मैले कहिले अरु काम गरें सम्भि्कनै सक्दिन । प्रत्येक रात म मेरो स्कूले बच्चाको लुगाको हरेक दाग धुन्छु र आशा गर्छु उसका लुगाहरु बिहानसम्ममा सुक्नेछन् ।

अभाव भनेको चीसो ठण्डी रातमा आगो हेर्दै जागराम बस्नु हो – यो जानेर कि अखबारले छोपिएका भित्तामा एक झल्को पर्नु भनेको सुतिरहेका केटाकेटी धुवाँको मुस्लोमा जल्नु हो । गर्मी महिनामा अभाव भनेको बच्चा रुँदा झिंगाहरुले आँसु चाटिरहेको हेर्नु हो । झ्याल–ढोकाका जालीहरु च्यातिएका छन् र तिमी यति कम भाँडा तिर्छौ तिमीलाई थाहा छ त्यो कहिले बन्दैन । साङ्लाहरु तिम्रो खानेकुरामा, नाकमा, आँखाभित्र र सुत्दा तिमीमाथि घसि्रनु दरिद्री हो । गरिवी भनेको पानी कहिल्यै पर्दैन भनेर आशा गर्नु हो किनभने पानी पर्‍योभने थाङ्नाहरु सु्क्दैनन् र छिट्टै तिमी कागजहरु प्रयोग गर्न थाल्छौ । गरिवी भनेको तिम्रा बच्चाहरुलाई सधैं सिंगाने देख्नु हो । रुमालहरु किन्नुपर्छ र थोत्रा लुगाहरु तिमीलाई अरु नै कामको लागि चाहिन्छ। झनै धेरै महंगा त एन्टिवायोटिक औषधि हुन्छन् । अभाव भनेको विना खाना पकाउनु र विना साबुन सफा गर्नु हो ।

गरिबी सहयोग माग्नु हो । तिमीले त्यो सहयोग नपाउन्जेल तिम्रा केटाकेटीले दु:ख पाउँछन् भन्ने थाहा पाएर तिमीले कहिल्यै मद्दत माग्नुपरेको छ ? यदि तिमीलाई ऋण माग्नु नै एउटा मात्रै सहयोग माग्ने बाटो हो जस्तो लाग्छ भने आफन्तबाट ऋण लिएको सम्झ । त्यो बेला कस्तो अनुभव हुन्छ म तिमीलाई भन्छु । तिमीले जानुपर्ने अफिस कहाँ छ तिमी पत्ता लगाउँछौ । अनि त्यो ठाउँमा ४–५ चोटि फनफनी चक्कर मार्छौ । आफ्ना केटाकेटीलाई सम्झेर तिमी भित्र छिर्छौ । सबैजना अति व्यस्त छन् । अन्त्यमा, कोही बाहिर आउँछ र तिमी आफूलाई मद्दत चाहिएको कुरा बताउँछौ ।

त्यो कहिलेपनि तिमीले भेट्नुपर्ने व्यक्ति हुँदैन । तिमी अर्को मान्छेलाई गएर भेट्छौ, अनि आफ्नो दरिद्रताको भएभरको लाज सामुन्ने छताछुल्ल पारेर पोखाइसकेपछि बल्ल यो त ठीक अफिस नै रहेनछ भनेर थाहा पाउँछौ । तिमीले यो सम्पूर्ण प्रक्रिया फेरि दोहोर्‍याउनुपर्छ र अर्को ठाउँमा फेरि शुरु गर्न यो सजिलो हुँदैन ।

तिमीले मद्दत मागेका थियौ, आखिर यसको मूल्य त हुन्छ नै । तिमीलाइ फेरि पर्खाइन्छ । कारण किन पनिबताइन्छ तर लाजको रातो र उडिरहेको पीडाको कालो बादलले गर्दा तिमीले खासै सुन्दैनौ ।

अभाव सम्झना हो । राम्रा भनाउँदा केटाकेटीहरु मेरो लुगा र दुर्गन्धको बारेमा क्रुद्ध भएको हुँदा निम्न माध्यमिक तहमा स्कूल छोड्नुपर्दाको सम्झना हो । कार्यालय सहायक आयो । मेरी आमाले उसलाई म गर्भवती भएको बताइन् । वास्तवमा म थिइनँ तर उनले त्यसो गर्दा मैले कुनै जागिर पाइहाल्छु कि भन्ठानिन् । म जागिर खाँदै-छोड्दै गर्दै थिएँ तर केही सिक्न सक्ने गरी लामो समयसम्म भने कहिल्यै खाइनँ । म सबैभन्दा बढी म विवाहित भएको क्षण सम्झन्छु । त्यसबेला म भर्खरकी थिएँ । अझै पनि छु । कुनै वेला हामीसँग तिमीसँग भएका सबैकुरा थिए । तातो पानी र सबैथोक भएको एउटा सानो घर अर्को शहरमा थियो । त्यसपछि मेरो श्रीमान्को जागिर गयो । केही समयको लागि बेरोजगारी बीमा र मैले पाउनसक्ने खालका जागिर थिए । हाम्रा सबै सामानहरु छिट्टै नै फेरि हामीसँगै भए र हामी यहाँ फर्क्यौं । त्यतिबेला म गर्भवती थिएँ । हामी शुरुमा आउँदा यो घर यति नराम्रो थिएन । प्रत्येक हप्ता यो झन्झन् नराम्रो हुँदै जान्छ । कहिल्यै केही मर्मत हुँदैन । अबचाहिं हामीसँग पैसा थिएन । मेरा श्रीमानका लागि केही निम्नस्तरका काम थिए तर अहिले जस्तै त्यसबेला पनि खानामै सकिन्थ्यो । मलाई थाहा छैन हामी कसरी २–३ वर्षसम्म ३ जना बच्चाहरु साथमा लिएर बाँच्न सक्यौं तर सक्यौं । म तिमीलाई एउटा कुरा भन्छु, मेरो अन्तिम बच्चा जन्मिएपछि मैले सम्बन्ध तोडिदिएँ । सम्बन्ध राम्रो थियो तर के सधैं तिमीले बच्चाहरुलाई यो फोहोरमा हुर्काइरहन सक्छौ ? कुनै पनि परिवार नियोजनको साधनलाई कति पर्छ कहिल्यै तिमीले सोचेका छौ ? मेरो श्रीमानले छोडेर जाने दिन ऊ जाँदैछ भन्ने मलाई थाहा थियो तर हामीबीच कुनै विदाइ भएन । मलाई आशा छ ऊ यो भद्रगोलबाट कतै माथि उक्लिन सक्षम भयो होला । हामीले उसलाई तल खसाल्छौं भन्ने आशा उसले कहिल्यै गर्न सक्दैन ।

त्यही बेला हो मैले मद्दत मागेको । जब मैले पाएँ, त्यो कति थियो थाहा छ तिमीलाई ? हामी चारजनाको लागि महिनाको ३५०० रुपियाँ थियो र छ पनि । मैले पाउनसक्ने अब त्यति हो, त्यति । तिमीलाई सायद अब थाहा भयो किन यहाँ साबुन छैन, सीयो र धागो छैन, तातोपानी छैन, सिटामोल छैन, जुकाको औषधि छैन, क्रीम, स्याम्पू केही छैन । यीमध्ये कुनै पनि छैनन् सधैं नै, सदा सदाको लागि नै । तिमी राम्रोसँग देख्न सक्छौ घरभाँडाको लागि मैले सयौं तिर्नुपर्छ । बाँकी जति प्रायः सबै खानामा जान्छ । मकैको पीठो, उसिनेको चामल, दाल र डेरीको दूधमा । आफूले भ्याएसम्म थोरै विजुली प्रयोग गर्ने कोसिस गर्छु । फेरि धेरै गर्नाले खानाको लागि त्यति नै कम हुन्छ ।

दरिद्रता अँध्यारो भविष्यमा हेर्नु हो । तिम्रा बालबच्चाहरु मेरा केटाकेटीसँग खेल्दैनन् । उनीहरु, आफूलाई चाहिने कुरा चोर्ने खालका केटाकेटीहरुतिर हेर्छन् । म अहिले नै उनीहरुलाई मेरो गरिवीको वारको साटो उनीहरुको जेलको वारपछाडि देखिरहेको छु । अथवा उनीहरु रक्सी र ड्रग्सको स्वतन्त्रतातिर फर्कनेछन् र आफूलाई अधीनस्थ पाउनेछन् । अनि मेरी छोरी ? आशा गरौं उनको लागि पनि पुरुषको झैं जीवन रहेको छ । तर तिमी मलाई स्कूलहरु छँदैछन् नि भन्छौ । हो, स्कूलहरु छन् । मेरा केटाकेटीहरुसँग अरु किताब, पत्रिका, पेन्सिल, रंगीविरंगी कलम र कागज छैनन् । र सबैभन्दा मुख्य कुरा, उनीहरुसँग स्वास्थ्य छैन । उनीहरुसँ कीटाणु छन्, उनीहरुसँग घाउ छन् , गर्मी महिनाभरि उनीहरुसँग पाकेका आँखा हुन्छन् । उनीहरु भुईंमा राम्ररी सुत्दैनन् न त मेरो खाटमा मसँग नै । उनीहरु भोकले ग्रस्त हुँदैनन् । मेरो रु. ३५०० ले हामीलाई बचाउँछ । तर उनीहरु कुपोषणबाट पीडित छन् । अँ साच्चि, स्कूलमा स्वास्थ्यको बारेमा पढाइएको म सम्झन्छु । यसले त्यति राम्रो भने गर्दैन । कुनै कुनै ठाउँमा स्वास्थ्य कार्यक्रम हुन्छन्, यहाँ हुँदैनन् । जिल्ला प्रमुखले यो धेरै खर्चिलो हुने बताए । स्कूल खाजा कार्यक्रम पनि हुन्छ । तर मेरा दुई छोरा छन् जो स्कूल पुगुन्जेलसम्ममा विग्रिसकेका हुनेछन् ।

तर तिमी मलाई स्वास्थ्य संस्थाहरु छन् नि भन्छौ । हो, धेरै स्वास्थ्य संस्थाहरु छन् र ती शहरमा छन् । म यहाँ शहरभन्दा २० कि.मि. टाढा बस्छु । त्यति हिंड्न त म सक्छु (आउँदाजाँदा ४० कि.मि. नै भए पनि) तर मेरा स–साना केटाकेटीले सक्लान् ? मेरो छिमेकीले ऊ जाँदा मलाई लैजन त लैजान्छ, तर उसले केही पाउने आश गर्छ, जस्तोसुकै तरिकाले किन नहोस् । म विश्वस्त छु तिमीले मेरो छिमेकीलाई चिनेका छौ। ऊ त्यो भद्दा मान्छे हो जो चिया दोकान, हजाम, कुनाको खुद्रा पसल आदिमा अवैध केटाकेटीका पतित आमाहरुमाथि सरकारले पैसा खर्च गरेकोबारे गुनासो गर्दै आफ्नो समय विताउँछ ।

अभाव एसिडको थोपो हो जुन आफ्नो भएभरको स्वाभिमान नगुमेसम्म त्यसमा झरिरहन्छ । अभाव एउटा करौंती हो जसले आफ्नो भएभरको सम्मान नहराएसम्म त्यसमा रेटिरहन्छ । तिमीहरुमध्ये कसैले मेरोजस्तो अवस्थामा आफू भए केही गर्थ्यौं भन्छौ र र पहिलो हप्ता वा पहिलो महिनाको लागि सायद गर्थ्यौ पनि तर एकपछि अनि फेरि अर्को वर्षको लागि चाहिं ?

सपना देख्न गरिवले पनि सक्छन् । त्यो समयको सपना जब पैसा हुन्छ । पैसा, पोषिलो खानेकुराको लागि, रोगको औषधिको लागि, भिटामिनको लागि, दाँत माझ्ने बुरुषको लागि, क्रीमको लागि, हतौडा र कीलाहरु र अलिकति जचाउनको लागि, स्यावेलको लागि, रंगरोगनको लागि, बँसाइसराइको लागि, सीयो धागोको लागि । पैसा पैंचो तिर्नको लागि, पैसा शहरसम्म जानको लागि । अनि साँच्चि, तातोपानीको लागि, अनि साबुनको लागि पैसा । एउटा सपना जब मद्दत माग्नाले स्वाभिमानको अन्तिम बिन्दु गुम्दैन । जब तिमी जाने अफिस अरु सरकारी अफिसहरुजत्तिकै राम्रो हुन्छ, जब तिमीलाई छिट्टै सहयोग गर्ने थुपै्र हातहरु हुन्छन्, जब उनीहरुले पराजय र पीडाको घडीमा साथ छोड्दैनन् । जब तिमीले आफ्नो कथा एकजनालाई मात्र सुनाए पुग्छ, र त्यो व्यक्तिले तिमीलाई अरु सहयोग गर्न सक्छ अनि तिमीले आफ्नो दरिद्रता बारम्बार प्रमाणित गरिरहनु पर्दैन ।

तिमीलाई यी सब कुरा भन्न म मेरो पीडाबाट बाहिर आएको छु । अर्कै ठाउँ र अर्कै समयबाट म आएको हैन, सम्झिराख । मजस्ता अरुहरु सबै तिम्रै वरिपरि छन् । हामीलाई क्रोधित मुटुले हेर, त्यो क्रोध जसले मलाई मद्दत गर्न तिमीलाई उत्प्रेरणा दिन्छ । त्यो क्रोध जसले तिमीलाई मेरो बारेमा भन्न लगाउँछ । गरीबहरु सधैं शान्त हुन्छन् । के तिमी पनि शान्त रहन सक्छौ ?

Writer: Jo Goodwin Parker